Ársskýrsla Félags tæknifólks 2024

Erlent og innlent samstarf með UNI

Á vettvangi RSÍ hafa Grafía, Félag tæknifólks og Félag íslenskra símamanna tekið þátt í erlendu samstarfi á vettvangi UNI Global Union, sambandi stéttarfélaga í þjónustugreinum á alheimsvísu undanfarin ár. Innan UNI er svæðaskipting og hafa fulltrúar frá þessum félögum sótt annarsvegar UNI Global alheimsráðstefnuna og UNI Europe, evrópuráðstefnuna sem haldnar eru á víxl. Innan UNI eru svo deildir eins og MEI – Media, Entertainment & Arts, ICTS – ICT & related services og Graphical & Packaging sem aðildarfélög RSÍ hafa átt samskipti við.

Innan MEI samstarfsins tekur Félag tæknifólks þátt með nefndarstarfi og þátttöku í fundum og ráðstefnum.

• Tveir fulltrúar Félags tæknifólks, Elma Guðmundsdóttir og Anna Melsteð, fóru á ráðstefnu í Brussel í nóvember 2024 og sátu áhugavert málþing um fjölbreytileika og inngildingu í tæknistörfum. Dagskráin var þétt skipuð áhugaverðum erindum og opnaði Emma Balfé frá Írlandi dagskrána, en í kjölfar þessarar ráðstefnu var hán fengið til að koma á Bransadaginn með erindi. Emma kennir við Institure of Art, Design and Technology á Írlandi og fjallaði um jafnrétti, inngildingu og fjölbreytileika í menntun. Emma sagði sérstaklega frá aðferðum sem innleiddar hafa verið til þess að fræða um þessa málaflokka. Rannsóknir benda til þess að fjármunir tapist í þjóðfélagi þegar fjölbreytileika, sjálfbærni og jafnrétti er ábótavant. Grípa þarf til fræðslu fyrir kynslóðirnar sem fæddar eru eftir árið 2000 til að undirbyggja það að enginn atvinnurekandi eða umhverfi í samfélögum vill ofbeldismenningu eða mismunun af neinu tagi.  Áhugaverðar pallborðsumræður voru settar upp og voru fulltrúar Félags tæknifólks sammála um að efni ráðstefnunnar ætti erindi í íslenskan veruleika ekki síst í tengslum við stóra jafnréttisárið 2025.

• Í janúar tóku fyrrnefnd aðildarfélög RSÍ auk LV, Samiðnar og Félag starfsfólks í fjármálafyritækjum höndum saman og fengu UNI til Íslands til tveggja daga vinnustofu.  Vinnustofan snérist um að fræðast um starfsemi UNI og deilda þess og hvernig sú starfsemi getur gagnast íslensku félögunum, en einnig voru námskeið haldin sem nýtast munu í starfi hvers félags fyrir sig í framhaldinu þegar kemur að uppbyggingu tengsla við félagsfólk félaganna. Það var ekki síst sú staðreynd sem blasir við í mörgum greinum atvinnulífs víða um heim; fjölgun sjálfstætt starfandi einstaklinga og aukningu í fjölda verktaka milli geira, sem varð til þess að vinnustofan var haldin. Þetta á sérstaklega við í kvikmynda- og tæknigeiranum þar sem hlutfall félagsaðildar er lægra. Fulltrúar UNI deildu reynslu sinni af því að ná til þessara hópa og hvernig aðlaga megi starfsemi að þörfum þeirra, sérstaklega varðandi launakerfi fyrir fólk án reglulegra tekna. UNI kynnti einnig herferð sína um ábyrg opinber innkaup og fjármögnun til að vernda starfsmenn gagnvart áhrifum gervigreindar – sem einnig á við á Íslandi.Vinnustofan endaði á umræðu um EPOC- Empowering Union Power in Companies og þróun  „heildarstefnu fyrir stéttarfélög“, sem byggir m.a. á því að styrkja nærveru og aðgerðir á hverjum vinnustað með því að byggja upp þétt net trúnaðarmanna. Íslensku félögin sem stóðu að vinnustofunni hófu samtal um frekara samvinnu í framhaldinu um áframhaldandi vöxt og nýsköpun í verkalýðshreyfingunni.

• Í mars 2025 var haldin UNI Europa þing í Belfast undir yfirskriftinni Real Say, More Pay og fóru 5 fulltrúar frá RSÍ á þingið, Jakob Tryggvason FTF, Georg Páll Skúlason Grafía, Haraldur Sturluson FÍS, Haraldur Arnarson Grafía og Anna Melsteð FTF. Dagskráin hófst með kvennaráðstefnu og svo tók við þriggja daga dagskrá í kjölfarið. Ráðstefnuhald litaðist nokkuð af mótmælum vegna stríðs í Palestínu bæði fyrir utan þinghúsnæði og innan.Í Uni Europa eru um sjö milljónir félagsfólks í þjónustugreinum en Evrópudeild UNI er 25 ára árið 2025.Á kvennaráðstefnunni var rifjað upp að 15 ár eru síðan 40/40 markmiðið um skiptingu milli kynja var sett fram en það hefur leitt af sér fjölgun kvenna í verkalýðsbaráttunni um allan heim. Áhyggjur af stöðu viðkvæmra hópa í Bandaríkjunum voru ræddar og afleiðingar nýrra laga Trumps sem eru hagnýtt sumsstaðar til að segja upp fólki sem tilheyrir þessum hópum. Regluverk og leiðbeiningar í jafnréttismálum sem og fræðslu um viðbrögð við áreitni- og ofbeldismálum hafa komið út undanfarin ár ekki síst vegna ILO190 samþykktar Alþjóða vinnumálastofnunarinnar, sem enn hefur enn ekki verið fullgild inn í íslenskt lagaumhverfi. Umræður urðu um heimilin sem hina nýju vinnustaði og áhyggjur af þeirri þróun sem leitt gæti af sér einangrun og jafnvel aukið heimilisofbeldi. Ákall um frekari aðgerðir til að ná árangri í jafnréttisbaráttu var sett fram því enn er launamunur út frá kyni við lýði á vinnumarkaði Evrópu. M-in fjögur voru einnig í umræðunni: Menstruation, Maternity, Menopause og Mental health. Þessi hugtök eru víða tabú en þarf að setja á dagskrá í auknum mæli.
• 6. þing UNI Europe
  Í erindum á þinginu kom fram að þríhliða samningar meðal verkalýðsfélaga, atvinnurekenda og stjórnvalda er hornsteinn samninga í Evrópu, sem hefur sýnt mikla samstöðu. Mikilvægt er að öflug verkalýðshreyfing sé til staðar þegar ný lög eru innleidd, en verkalýðshreyfingin verður að vera rödd skynseminnar í þeim öfga hægri málflutningi sem einkennir stjórnmál víða um heim. Stjórnmál verði að snúast um von en ekki hatur eða stríð. Endurnýjun verkalýðshreyfingarinnar var til umræðu og tengdist beint efni vinnustofa sem haldnar voru á Íslandi í janúar. Skipuleggja þarf starf og uppbyggingu innan verkalýðsfélaga ekki síst þar sem ítök þeirra eru ekki mikil. Fræðsla í skipulagi verkalýðsbaráttu er einnig mikilvæg til árangurs. Fram komu áhyggjur af stöðu samninga og samtöl við aðila vinnumarkaðsins og hins opinbera hjá mörgum fulltrúum. Beinast áhyggjur einkum af því stjórnmálalandslagi sem verður æ útbreiddara í heiminum með öfga hægri stjórnmálaflokkum sem náð hafa völdum víða. Talsverð umræða var einnig um áhrif gervigreindar á störf í samtímanum og niðustaðan sú að þörf fyrir reglugerðir og fræðslu er mikil um þessi málefni. Gervigreindartæknin þarf að vera á forsendum vinnandi fólks en ekki fyrirtækja og því er þörf fyrir mikla fræðslu ekki síst til samninganefnda og stjórnvalda í hverju landi, þar gæti RSÍ látið til sín taka með því að vekja athygli þingmanna á málefninu. Evrópskar reglugerðir í þessum málaflokki gætu verið fyrirmyndir fyrir íslenskt umhverfi.
  Í málflutningi Christy Hoffman forseta Uni Global varð staðan í Bandaríkjunum umræðuefni og gagnrýndi hún Trumpstjórnina harkalega. Áskoranir vestanhafs eru gríðarlega stórar í kjölfar forsetaskipta, sem fyrirtæki og stofnanir eru að horfast í augu við á mörgum sviðum í stöfum sínum.  Í máli hennar kom fram að vinnumarkaðurinn treysti á forystuna í verkalýðsmálum til að verja fólk fyrir t.d. stjórnmálafólki eins og Trump. Nota þurfi allar mögulegar aðferðir til þess að fylkja verkalýðshreyfingunni saman gegn þessum stjórnmálum, verðmæti samvinnu milli heimsálfa hafi aldrei verið mikilvægara en nú, þar sem billjónera áróður sé út um allt og því mikilvægt fyrir verkalýðshreyfinguna að berjast gegn honum.
  Mörg önnur málefni voru rædd eins og t.a.m. skort á vinnuafli í Evrópu, framtíðina og næstu kynslóðir verkalýðsforystu sem tíundað er ítarlegar í sameiginlegu vinnuskjali hópsins. Halla Gunnarsdóttir VR var kosin í framkvæmdastjórn UNI Europa og situr þar í hópi 10 norrænna fulltrúa í framkvæmdastjórn en það er í fyrsta sinn sem íslenskur fulltrúi situr í framkvæmdastjórn.